Poszukiwanie oszczędności w eksploatacji domów mieszkalnych oraz duży nacisk na ograniczenie stosowania paliw kopalnych sprawiają, że coraz większą popularnością cieszy się fotowoltaika. Wykorzystanie źródeł odnawialnych gwarantuje nieograniczony dostęp do taniej, a niekiedy nawet całkowicie darmowej energii. Aby móc się cieszyć tym rozwiązaniem trzeba jednak w nie zainwestować. Czy jest to opłacalne?
Czym jest fotowoltaika?
W ujęciu ogólnym fotowoltaika jest dziedziną nauki i techniki, która zajmuje się różnymi aspektami przetwarzania światła słonecznego w energię elektryczną. Produkcja prądu odbywa się z wykorzystaniem zjawiska fotowoltaicznego czyli generowaniu w ciele stałym siły elektromotorycznej za pomocą promieniowania świetlnego. Pierwsze instalacje fotowoltaiczne były wykorzystywane już kilkadziesiąt lat temu. Jednak duże koszty produkcji i montażu ogniw sprawiały, że była to technologia dostępna dla nielicznych.
Od kilku lat w Polsce systematycznie tanieją zarówno ogniwa, jak i inne elementy systemu takie jak falowniki czy ramy paneli fotowoltaicznych. Obecnie koszt wykonania niewielkiej domowej elektrowni słonecznej nie przekracza kilku tysięcy złotych. Jest to kwota osiągalna niemal dla każdego właściciela domu jednorodzinnego. Większe instalacje o mocy 5 kWp wymagają zainwestowania nieco wyższej kwoty. Jednak zważywszy na to, że pokrywają zapotrzebowanie na energię całego domu i można się starać o dofinansowanie, z pewnością warto rozważyć ich wykonanie.
Ile kosztuje montaż instalacji fotowoltaicznej w domu mieszkalnym?
Podstawowym pytaniem, jakie zadaje sobie każdy właściciel domu, który myśli o korzystaniu ze źródeł odnawialnych jest to czy fotowoltaika się opłaca. Aby na nie odpowiedzieć trzeba przyjrzeć się cenom poszczególnych elementów systemu elektrowni słonecznej i porównać z nimi koszt energii elektrycznej. Podstawę obliczeń stanowi tu zapotrzebowanie energetyczne budynku, które jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników.
O tym, ile prądu zużyje przeciętne gospodarstwo decydują m.in. powierzchnia budynku, liczba domowników rodzaj i liczba sprzętu AGD oraz oświetlenia, a także korzystanie z innych urządzeń (np. maszyna warsztatowa z silnikiem elektrycznym). Szacuje się, że do zaspokojenia potrzeb domu zamieszkanego przez 4-osobową rodzinę jest niezbędna instalacja fotowoltaiczna o mocy 5 kWp. Do kosztów jej wykonania zaliczają się:
- 16 paneli fotowoltaicznych o mocy szczytowej 320 W po około 600 zł,
- inwerter za około 5 000 zł,
- konstrukcja mocująca za kilka tysięcy złotych,
- przewody i akcesoria montażowe,
- wykonawstwo.
Łączny wydatek na taką inwestycję to około 24-26 tys. zł, co wynosi średnio około 4,7-5,1 tys. zł za 1 kWp energii. Opłacalność paneli fotowoltaicznych zależy od proporcji pomiędzy kosztem ich montażu a cenami prądu dostarczanego z sieci. Wskaźnikiem jest tu przede wszystkim czas zwrotu inwestycji, po którym korzystanie z energii jest już praktycznie darmowe.
Opłacalność paneli fotowoltaicznych
Decydując się na ogniwa fotowoltaiczne opłacalność możemy obliczyć tylko szacunkowo. Pozwala ona jednak w przybliżeniu określić jak szybko wydatek się zwróci i ile zaoszczędzimy w ciągu roku. Ta niedokładność wynika z faktu, że żaden producent ogniw nie może przewidzieć dokładnej mocy świecenia słońca w konkretnym miejscu i dniu roku. Dlatego podawane parametry ogniw są szacunkowe i raczej nie są osiągane.
Można założyć, że instalacja fotowoltaiczna o mocy szczytowej 5 kWp rocznie dostarczy 4200 kWh energii. Należy jednak wziąć pod uwagę problemy z osiągnięciem jej pełnych możliwości oraz 3% strat energii na przewodach i od 3 do 15% w inwerterze. W efekcie rzeczywiście wyprodukowana energia pozostaje na nieco niższym poziomie. Pomimo to jednak specjaliści twierdzą, że w porównaniu z najniższymi stawkami taryfy G11 rocznie na rachunkach za prąd można zaoszczędzić ponad 2000 zł. Czas zwrotu inwestycji to około 10 lat.
Warto też dodać, że opłacalność paneli fotowoltaicznych znacznie wzrasta przy nadprodukcji prądu i jej odprowadzaniu do sieci energetycznej. Atutami są też bezobsługowa praca oraz wolne starzenie się fotoogniw. Przykładowo polikrystaliczne ogniwa krzemowe po 12 latach pracy zachowują wydajność na poziomie 90%.
Dopłaty do fotowoltaiki w 2020 roku
Obecnie nie tylko w Polsce, ale również w całej Europie prowadzi się intensywną walkę z nadmiernym zanieczyszczeniem środowiska. Wprowadzone w życie ustawy zachęcają właścicieli domów jednorodzinnych, rolników i przedsiębiorców do inwestowania w ekologiczne rozwiązania. Jednym z nich jest fotowoltaika. Zachętą są różne dotacje do fotowoltaiki. Dofinansowanie zazwyczaj obejmuje sporą część kosztów wykonania instalacji. Dzięki temu zdecydowanie zmienia się jej opłacalność i skraca czas zwrotu.
Dopłaty do fotowoltaiki w 2020 roku są przyznawane miedzy innymi w ramach akcji „Mój prąd” prowadzonej przez NFOŚiGW. Osoba składająca wniosek może otrzymać nawet 5000 zł na montaż paneli. Państwo przyznaje też 19% ulgę podatkową za montaż instalacji, a niektóre banki oferują na ten cel preferencyjne kredyty.
Instalacja fotowoltaiczna – dlaczego warto?
Opinie na temat fotowoltaiki i jej opłacalności wciąż jeszcze są podzielone. Wiele osób nadal uważa, że koszty montażu paneli są wysokie, a taki wydatek podczas budowy domu stanowi dodatkowe obciążenie. Warto jednak zauważyć, że domy energooszczędne wyposażone w takie rozwiązanie nie tylko są jeszcze tańsze w eksploatacji, ale znacznie zyskują na wartości rynkowej.
Dlaczego warto wybrać fotowoltaikę? Przede wszystkim jest to inwestycja długoterminowa, komfortowa, bo nie wymaga obsługi ani serwisowania. Rzeczywisty koszt opłat za energię elektryczną znacznie się zmniejsza, a cała inwestycja zwraca się po kilku latach. Jest to te energia ekologiczna, a dysponowanie własną elektrownią uniezależnia od dostawców zewnętrznych. Nie trzeba martwić się o przerwy w dostawach ani o niespodziewane podwyżki cen.
Odpowiadając na pytanie o opłacalność ogniw fotowoltaicznych z pewnością można stwierdzić, że jest to inwestycja warta uwagi, która nie tylko stanowi przykład nowoczesnego światopoglądu, ale też niesie ze sobą wiele korzyści.
Zobacz też: Jakie wymagania muszą spełniać domy energooszczędne?