Klienci rynku nieruchomości coraz częściej pytają o domy energooszczędne i domy pasywne. Obydwa określenia dotyczą inwestycji, których kluczową cecha jest zmniejszone zapotrzebowanie na energię. W przypadku domu pasywnego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania nie przekracza 15 kWh/(m2/rok), a na tzw. energię pierwotną (niezbędną do ogrzewania, przygotowywania ciepłej wody, działania urządzeń domowych) 120 kWh/(m2/rok). Kiedy mowa o domu energooszczędnym, energia niezbędna do ogrzewania nie przekracza 70 kWh/(m2·rok). Dla porównania, zwykły dom wymaga nawet aż 180 kWh/(m2·rok). Liczby robią wrażenie. I jest to nie tylko kwestia niższych opłat za energie elektryczną, czyli oszczędności w domowym budżecie, ale także podwyższonych standardów ekologicznych – bo kto zaczyna od świadomego wyboru projektu domu energooszczędnego, ten zwraca uwagę na wszystkie elementy, które czynią jego lokum przyjaznym dla środowiska.
Parametry energooszczędności
Jednym z parametrów wyróżniających dom energooszczędny jest, jak wspomniano, współczynnik, który określa zapotrzebowanie budynku na energię potrzebną do ogrzewania wnętrza oraz przygotowywania ciepłej wody. EUco wynosi – według przepisów i europejskiej normy ISO – ≤ 70 kWh/(m2·rok). Ale energooszczędność może być także wyrażana w litrach. Usłyszymy np. że interesujący nas dom jest pięcio- lub siedmiolitrowy. Oznacza to, że że budynek potrzebuje 5 bądź 7 litrów oleju opałowego na 1 m2 ogrzewanej powierzchni w ciągu roku. Ostatni sposób klasyfikacji wiąże się ze współczynnikiem EP i oznacza ilość energii nieodnawialnej, jaką budynek może pozyskiwać z nieodnawialnych surowców energetycznych (węgiel, ropa naftowa, gaz). Od 2017 r. może on wynosić maksymalnie 95 kWh/(m2·rok), a od 2021 r. wskaźnik EP nie będzie mógł przekroczyć 70 kWh/(m2·rok). UWAGA: wskaźnik EP jest przede wszystkim miarą obciążenia wywieranego na środowisko naturalne, głównie przez emisję dwutlenku węgla (CO2.). Nie ma on bezpośredniego przełożenia na faktyczne zużycie energii za którą płacimy, bo zależy od rodzaju paliwa, czy jakości sterowania naszą instalacją grzewczą.
Małe domy energooszczędne – jaki projekt wybrać?
Kolejna kwestia to kształt bryły. Przywykliśmy, że w zwykłych domach kształt bryły warunkowany jest wyłącznie potrzebami i upodobaniami inwestora. W przypadku domu energooszczędnego projekt musi być maksymalnie prosty. Zbędnym dodatkiem okazują się lukarny, wykusze i balkony. Ogranicza się umieszczanie garaży w bryle domu. Są to bowiem miejsca bardzo trudne do poprawnego ocieplenia i uszczelnienia. Zaleca się, żeby dom energooszczędny zbudowany był na planie prostokąta i miał jedno- lub dwuspadowy dach. Nie jest to wymóg bezwzględny, ale należy mieć świadomość, że znacząco przyczynia się do uzyskania jak najmniejszego współczynnika A/V określającego stosunek przegród zewnętrznych do kubatury domu.
Zobacz: domy energooszczędne Warszawa
Strefa dzienna i rozmieszczenie okien
Strefa dzienna lokowana jest w południowej części budynku, czyli w miejscu najbardziej nasłonecznionym. Od północy projektuje się pomieszczenia techniczne, sanitariaty, kuchnie i ciągi komunikacyjne.
Pomieszczenia zlokalizowane od południa powinny mieć maksymalnie duże okna i strefy przeszklone – w domach pasywnych zaleca się nawet całkowite przeszklenie strony południowej, żeby zyski z promieniowania słonecznego były jak największe. Jeśli obawiamy się, że w letnie upały albo zimą, kiedy słońce jest nisko nad horyzontem i wpada do okien pod niekorzystnym kątem, nasz salon będzie za bardzo nagrzany albo doświetlony, możemy zamontować rolety zewnętrzne, wewnętrzne alb markizy. Są one ważne także dlatego, że w dni pochmurne chronią dom przed ucieczką ciepła. Przykładowo rolety mogą zmniejszyć współczynnik przewodzenia ciepła okien o 15% przy profilach nieocieplonych, a nawet o 30%, gdy profile są ocieplone.
Tajemnica energooszczędności okien po stronie północnej to nie tylko ich wielkość i rozmieszczenie, ale także współczynnik przenikania ciepła U. Powinien on być niższy, niż w standardowych oknach, np. poniżej 0,8 W/(m2·K), podczas gdy w oknach do domów nie dbających o energooszczędność wynosi on 1,2-1,4 W/(m2·K). Obecnie
Szczególną uwagę należy poświęcić oknom dachowym. Odpowiedni montaż w połaci dachu oraz zastosowanie kołnierza uszczelniającego w wersji Thermo poprawia współczynnik przenikania ciepła, nawet do 15% w zależności od jego typu.
Ogrzewanie mieszkań energooszczędnych
W domu energooszczędnym stosuje się zwyczajne instalacje grzewcze, tyle że moc zastosowanych urządzeń może być mniejsza niż w domu standardowym. Deweloper najczęściej montuje kotły kondensacyjne albo pompy ciepła wykorzystujące energię czerpaną z gruntu, wody, a nawet powietrza. W domach energooszczędnych znajdziemy także tradycyjne kotły gazowe i elektryczne, a coraz częściej na dachach takich budynków pojawiają się panele słoneczne albo fotowoltaiczne. Choć instalacja grzewcza o charakterze energooszczędnym nie jest tania jeśli idzie o koszty wykonania, jest jednocześnie ekonomiczna w codziennej eksploatacji i w dłuższej perspektywie gwarantuje znaczne oszczędności energii.
Z myślą o przyszłości
Warto mieć świadomość, że dom energooszczędny to budynek, który ma znacznie wyższy standard, niż wymagają tego obowiązujące przepisy prawa. A przepisy się zmieniają – to co dziś jest standardem, 10 czy 20 lat wcześniej uznano by za rozwiązanie nowatorskie a nawet rewolucyjne. Np. obecnie współczynnik U ścian nie może przekroczyć 0,23 W/(m2·K), a jeszcze kilka lat temu wynosił 0,25, a kilkanaście dozwolone było wznoszenie ścian o U = 0,50.
Jeśli więc zależy nam zarówno na tym, żeby nasze lokum było ekologiczne i maksymalnie energooszczędne, jak i na tym, żeby dom za kilka – kilkanaście lat nie stracił wartości na rynku wtórnym, warto wybrać dewelopera nadążającego za nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi i dbającego o podwyższony standard swoich produktów.
Zastosowanie rozwiązań energooszczędnych to nowatorstwo, które powoli staje się standardem. Kupno nowego domu zawsze wiąże się z koniecznością dokonania wyboru – jeśli postawimy na dom energooszczędny możemy mieć pewność, że będzie on:
- przyjazny dla środowiska,
- bezpieczny dla zdrowia mieszkańców (z uwagi na wykorzystane materiały budowlane)
- funkcjonalnie rozplanowany
- doskonale doświetlony i dogrzany
- ekonomiczny w eksploatacji
- równie wartościowy na rynku wtórnym, jak na pierwotnym